Bir ABD askeri tarafından sosyal medyada yayınlanan yeni bir belge, Çin ordusunun yakında yüksek irtifalarda ses hızının en az üç katını aşan hıza sahip bir insansız casus uçağı konuşlandırabileceğini ortaya koydu. Washington Post gazetesi söz konusu sızıntıda yer alan askeri değerlendirmenin, Çin’in gözetleme operasyonları yürütme yeteneğini büyük ölçüde artıracak, dikkate değer bir gelişme olduğunu kaydetti. Diğer yandan eski bir ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) üst düzey yetkilisi, Çin’in yarattığı tehdidin Tayvan’a yönelik adımlara hız vermesi ve askeri uygulamalarını ‘doğal bir olguya’ dönüştürmeye çalışması olarak nitelendirerek bunun abartı sayılmayacağını vurguladı.

Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı’ndan (NGA) alınan ve daha önce herhangi bir yerde yayınlanmayan gizli belge, Çin ordusunun Tayvan çevresindeki ABD savaş gemilerini ve bölgedeki askeri üsleri hedef almasına yardımcı olabilecek teknik ilerlemeler kaydettiğini gösteriyor. 9 Ağustos tarihli belge, Şangay’a 550 km’den daha uzakta, Çin’in doğusundaki bir hava üssünde iki adet WZ-8 füze güdümlü insansız keşif uçağını gösteren uydu görüntülerini içeriyor. Söz konusu uçaklar, Çin’in gelecekteki bir çatışmada strateji oluşturmak veya füze saldırıları yapmak için gerçek zamanlı harita verileri toplamasına yardımcı olabilecek gelişmiş bir gözetleme sistemine sahip. İstihbarat değerlendirmelerine göre Çin ordusu, ordunun Tayvan çevresindeki operasyonlardan sorumlu şubesi olan Doğu Cephesi Komutanlığı altında çalışan üsse ilk insansız hava biriminin kurulumunu ‘neredeyse’ tamamladı. Washington Post gazetesi, uçağın yazılımının değerlendirmesini, Discord platformunda yayınlanan ve Massachusetts Ulusal Hava Muhafızları’nın bir üyesi tarafından sızdırılan bir dizi gizli dosya fotoğrafından elde etti. Pekin, siyah boyalı WZ-8 insansız hava aracını (İHA) 2019 yılında, Komünist Parti tarafından yönetilen Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 70’inci yıl dönümü kutlamaları sırasında Tiananmen Meydanı yakınlarında tanıttı. Analistlerin bir kısmı, İHA’ların söz konusu dönemde tamamen çalışır durumda olduğunu düşünüyorlardı. Google Earth’te halka açık uydu görüntülerinin gözden geçirilmesi, bu uçakların konuşlandırıldığı hava üssünün Ağustos 2020’den sonra inşa edilen en az 18 yeni bina ile son yıllarda birkaç kez genişletildiğini ve Şubat 2022’nin sonlarından itibaren pistin güneyindeki tepelere giden yolların inşa edildiğini gösteriyor. Bazı yerlerde yeni açıklık yaklaşık 40 metre genişliğine ulaşıyor.

Şarku’l Avsat’ın elde ettiği bilgilere göre diğer belgeler, Çin casus balonlarını ortaya çıkaran istihbarat bilgilerinin yanı sıra Tayvan’ın olası bir işgal sırasında Çin’in hava üstünlüğünü önlemeye hazır olmadığını gösteriyor. Ayrıca Çin’in casusluk adımları ve askeri modernizasyonu hakkında da çeşitli bilgiler ortaya koyuyor. Washington Post gazetesi, bu belgelerin Tayvan çevresinde yoğunlaşan askeri saldırganlığın Çin’in özerk ada ülkesini işgal etmesiyle ilgili endişeleri artırdığı bir dönemde ortaya çıktığına dikkat çekti.

Diğer yandan ABD Savunma Bakanlığı Hint-Pasifik Güvenlik İşlerinden Sorumlu Birinci Bakan Yardımcılığı görevini yürüten Ed Royal, The Hill gazetesine verdiği demeçte Çin’i ‘önümüzdeki on yılların en önemli stratejik rakibi’ olarak nitelendiren Biden yönetiminin, bu tahmininin hiçbir şekilde abartılı olmadığını ifade etti. Royal geçtiğimiz yıl ağustos ayında, dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ziyaretini izleyen askeri tatbikatların ve Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in şu anki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesinden sonra yaşananların ‘Tayvan Boğazı’nda ve çevresinde, Çin’in Tayvan’ın bunun olabileceğini bildiğinden emin olmak istediğine dair bir sinyal göndermeyi amaçlayan saldırılar da dahil olmak üzere, faaliyet gösterme biçimlerinin endişe verici olduğunu” söyledi.

Royal, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ne yaptıklarını yakından izliyoruz. Her halükârda Pekin yeni bir normal oluşturmak için durumu istismar etmeye çalışıyor. Bu, bölgede ve boğazın karşı tarafında bir istikrarsızlık sorunudur. İşler bu yönde devam ederse muhtemelen gelecekte bu tür eylemlerin daha fazlasını beklememiz gerektiğini söyleyebilirim. Bu bizim için fazlasıyla endişe verici.”

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, bu yılın başlarında ABD istihbaratının Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ordusuna 2027 yılında Tayvan’ı işgal etmeye hazır olma emri verdiğini duyurdu. ABD Başkanı Joe Biden, Çin’in işgal etmeye çalışması halinde ülkesinin Tayvan’ı savunacağını açıklarken bunun ABD güçlerinin kullanılmasını mı yoksa Washington’ın Rusya ile savaşında Ukrayna’ya yaptığı gibi silah ve teçhizat sağlamayı içerip içermediğini ise belirtmedi. Asıl endişe ise Kiev’e milyarlarca dolar taahhüt edildikten sonra ABD ordusunun Tayvan için stoklarında yeterince uygun silah olup olmayacağı.

Ancak Royal konuya dair şu değerlendirmelerde bulundu:

“ABD askeri stokundaki mühimmatları Ukrayna’ya sağlamak yönündeki her kararı, Hint-Pasifik bölgesinde gerekirse savaşıp kazanmak için neyin gerekli olduğunu tam olarak bilerek ve farkında olarak aldık. Bir çatışma durumunda operasyonel planlarımızı gerektiği gibi gerçekleştirebileceğimizden eminiz. ABD Savunma Bakanlığı’nın bir durgunluk içinde olmadığını ve savunma sanayi üssünün bu silahları Tayvan’a taşımak için mümkün olduğunca verimli bir şekilde üretebilmesini sağlamak adına çok hızlı hareket ettiğini doğrulayabilirim. Bunu yapacağız.”

Royal ayrıca uzun menzilli Harpoon gemisavar füzelerinin yanı ıra 2019 yılından bu yana süren, 18 milyar dolar değerindeki anlaşmadaki F-16 savaş uçaklarını kapsayan son silah satışlarına atıfta bulundu.